Co się stanie z opróżnionym miejscem hipotecznym, jeśli wszystkie ujawnione w księdze wieczystej hipoteki zostały ustanowione już po wejściu w życie po 20 lutego 2011 r.? Jakie możliwości ma właściciel?

W takiej sytuacji właściciel mógłby, przy spełnieniu odpowiednich warunków, spowodować, aby nowa hipoteka ustanowiona na rzecz banku Z została wpisana na miejscu pierwszym, „opróżnionym” przez hipotekę wpisaną uprzednio na rzecz banku Y. Zgodnie bowiem z nowelizacją właściciel będzie miał prawo ustanowić na opróżnionym miejscu hipotecznym nową hipotekę albo przenieść w to miejsce inną hipotekę obciążającą nieruchomość (z tym że w tym ostatnim przypadku potrzebna będzie zgoda beneficjenta hipoteki). Właściciel będzie mógł też zawrzeć z bankiem Y umowę, w której zobowiąże się przenieść hipotekę ustanowioną na jego rzecz na miejsce, które zostanie zwolnione przez hipotekę ustanowioną na rzecz banku Z. Zgodnie z nowelizacją bank Y będzie mógł ujawnić swoje roszczenie z takiej umowy w księdze wieczystej, a z chwilą gdy miejsce po hipotece na rzecz banku Z stanie się wolne, hipoteka na rzecz banku Y uzyska przyrzeczone miejsce.

Ważne jest jednak to, że uprawnienie do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym przysługuje tylko w granicach wygasłej hipoteki, a zatem suma hipoteki wpisywanej na opróżnionym miejscu nie może być wyższa od sumy wygasłej hipoteki. Chcąc ustanowić nową hipotekę na opróżnionym miejscu, właściciel musi też zadbać o to, żeby przy wykreślaniu wygasłej hipoteki do księgi wieczystej została wpisana albo taka nowa hipoteka, albo uprawnienie właściciela do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym. Jeśli bowiem powyższe wpisy (hipoteki lub uprawnienia do rozporządzania miejscem) nie zostaną wpisane, w księdze wieczystej nie powstanie wolne miejsce, które będzie można następnie zapełnić, lecz pozostałe hipoteki i później niż hipoteka wygasła przesuną się automatycznie na miejsca wyższe.

Podstawa prawna

Ustawa z 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r., nr 124, poz. 1361 ze zm.).

Ustawa z 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2009 r., nr 131, poz.1075).

źródło - [Gazeta Prawna z dnia 22-02-2011]