Zgodnie z ustawą – Prawo budowlane (Dz.U. 1994 r. nr 89, poz. 414) organem właściwym do wydania decyzji po wyeliminowaniu z obrotu prawnego pozwolenia na budowę (na skutek wygaśnięcia, stwierdzenia nieważności bądź uchylenia) jest co do zasady organ administracji architektoniczno-budowlanej. Kontynuowanie budowy może nastąpić po wydaniu nowej decyzji o pozwoleniu na budowę, o której mowa w art. 28 Prawa budowlanego.

Uzyskanie nowego pozwolenia jest konieczne niezależnie od tego, na jakim etapie realizacji inwestycji została wyeliminowana z obrotu prawnego pierwotna decyzja o pozwoleniu na budowę (w trakcie czy też po zakończeniu wszystkich robót budowlanych).

Podejmowanie działań przez nadzór budowlany po wyeliminowaniu decyzji o pozwoleniu na budowę jest wyjątkiem. Ma miejsce jedynie wtedy, gdy inwestor dokonał istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę.

W takiej sytuacji konieczne jest uchylenie pozwolenia na budowę, a kontynuacja budowy jest możliwa po wydaniu przez organ nadzoru budowlanego decyzji zatwierdzającej projekt zamienny i pozwalającej na wznowienie robót budowlanych. Natomiast jeżeli budowa została zakończona, organ nadzoru budowlanego wydaje w powyższej sytuacji decyzję o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego.

W przypadku uchylenia, wygaśnięcia lub stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę należy zaprzestać prowadzenia robót budowlanych. Prowadzenie robót bez wymaganego pozwolenia na budowę jest samowolą budowlaną. Trzeba jednak wyjaśnić, że nie jest samowolą budowlaną obiekt wybudowany na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę, która została później wyeliminowana z obrotu prawnego.

Zakończenie inwestycji, zgodnie z przepisami ustawy – Prawo budowlane, następuje wówczas, gdy inwestycja zostaje oddana do użytkowania.

Przepisy przewidują dwa tryby przystąpienia do użytkowania obiektu: po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy lub po uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na użytkowanie (w przypadkach wymienionych w art. 54 i 55 ustawy). Organ nadzoru budowlanego nie ma możliwości przyjęcia zawiadomienia o zakończeniu budowy ani wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu budowlanego, który nie posiada pozwolenia na budowę.

A przystąpienie do użytkowania z pominięciem właściwego trybu postępowania jest zagrożone wymierzeniem inwestorowi kary pieniężnej.

źródło - [Gazeta Prawna z dnia 20-11-2012]