Pani A. odrzuciła spadek po matce, bo wiedziała, że dom ma obciążoną hipotekę. Nie miała jednak świadomości, że długi przeszły na jej córkę.

Odrzucasz spadek - pamiętaj o swoich dzieciach - tą maksymą powinni się kierować rodzice, którzy nie chcą, aby ich dzieci popadły w długi. Jak do tego może dojść?

Radzi Marcin Zadrożny, aplikant adwokacki w Kancelarii HILLS LTS SA:

- W sytuacji, gdy długi spadkowe są znaczne i mogą przewyższyć wartość spadku, należy rozważyć odrzucenie spadku, ewentualnie przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.  Odrzucenie spadku przed notariuszem lub sądem pozwala uniknąć długów spadkowych. Spadkobierca, który odrzuca spadek, traktowany jest tak jakby nie dożył jego otwarcia, czyli dnia śmierci spadkodawcy.

Spadkobierca, który zdecyduje się na powyższą czynność, nie rozwiąże definitywnie problemu, gdy ma dzieci. W miejsce osoby, która skutecznie odrzuci spadek (złoży odpowiednie oświadczenie przed sądem lub notariuszem), wejdą jej dzieci. Dlatego też należy pamiętać, iż dzieci spadkobiercy również muszą złożyć oświadczenie o odrzuceniu spadku. Sytuacja komplikuje się, gdy dzieci są niepełnoletnie, ponieważ nie mogą działać przed sądem czy notariuszem w swoim imieniu i również odrzucić spadku.

Zgodnie z art. 156 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „Opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego". W związku z powyższym, spadkobierca decydujący się na odrzucenie spadku, powinien bez zbędnej zwłoki wystąpić z wnioskiem do sądu rodzinnego o wyrażenie zgody na odrzucenie spadku przez małoletnie dziecko.

Jeśli faktycznie w skład spadku wchodzą tylko długi albo znacząco przeważają one pozostawiony przez spadkodawcę majątek, sąd z uwagi na ochronę interesu małoletnich dzieci, zezwoli, aby spadkobierca -  rodzic w imieniu dziecka spadek taki odrzucił. Należy pamiętać, iż sama zgoda sądu na odrzucenie spadku jeszcze nie jest równoznaczna z jego odrzuceniem.

Po otrzymaniu zgody - prawomocnego postanowienia sądu - rodzic powinien złożyć oświadczenie w imieniu małoletnich dzieci o odrzuceniu spadku. Zatem opiekun prawny małoletniego dziecka ma dopiero prawo złożyć w jego imieniu oświadczenie o odrzuceniu spadku. Złożenie oświadczenia w imieniu małoletnich dzieci może zostać dokonane zarówno przed notariuszem, jak i w sądem rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie, a więc dziecka.

Notariusz lub sąd prześle niezwłocznie oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku. W przypadku gdy rodzic czy opiekun zaniedba formalności, ustawodawca stanął na straży interesu małoletnich: w sytuacji gdyby nie doszło do odrzucenia spadku w imieniu małoletniego, małoletni z mocy ustawy przyjmuje spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, co oznacza że małoletni nie będzie odpowiadał za długi w pełnej wysokości, a jedynie do wartości odziedziczonego spadku.

źródło - [Rzeczpospolita z dnia 16-03-2014]