Czytelnik pisze:Znalazłem atrakcyjną działkę na sprzedaż, znajomy twierdzi jednak, że na tak gliniastym gruncie nie będę mógł wybudować domku jednorodzinnego. Działka ma w niedalekim sąsiedztwie rzeczkę, nie wiem dokładnie, jaki to grunt, ale czy rzeczywiście nie można stawiać domu na glinie. Macie jakieś doświadczenia?

Czytelnikowi doradza Dr inż. Krzysztof Traczyński z Zakładu Badań Geotechnicznych GEOTEST

Na terenie Polski bardzo często występują grunty spoiste, takie jak gliny. Domy jednorodzinne usytuowane są na nich od lat, bez uszczerbku na konstrukcji budynku. Nie na każdej glinie jednak będziemy mogli wybudować dom.

Gliny mają różne pochodzenie. Najczęściej spotkać się można z gruntem z gliny pochodzenia lodowcowego lub gruntem z gliny pochodzenia rzecznego, zwanego madami.

Fundament na glinie pochodzenia lodowcowego

Glina pochodzenia lodowcowego ma zazwyczaj dużą nośność. Przenosi obciążenia przekraczające 250-300 kPa (2,5-3 kg/cm2). Glina trudno się odkształca wtedy, kiedy jest w stanie zwartym, półzwartym lub twardoplastycznym; ma wtedy najlepszą nośność.

Nośność gliny możemy sprawdzić, ściskając ją między palcami. Jeżeli ugniata się ciężko i nieznacznie to znaczy, że jest to grunt o dużej nośności. Jeżeli ugniata się tak łatwo, jak plastelina to jest to glina w stanie plastycznym, która nie jest dobrym podłożem budowlanym – gdy do gruntu dostanie się duża ilość wody, zacznie się on upłynniać.

• Jak budować na glinie?

Jeżeli okaże się, że na działce w podłoże występuje glina plastyczna o niskiej nośności, fundament domu należy osadzić na zalegających głębiej warstwach gruntu nośnego. Można również wykopać plastyczne gliny i zastąpić je piaskiem o grubym uziarnieniu.

Fundament na podłożu madowym

Mady występują w dolinach rzek. Miejsce występowania mady zwykle jest nieznacznie obniżone w stosunku do reszty terenu, często porasta je bujna roślinność.

Mady nie są dobrym podłożem budowlanym, gdyż są zbyt plastyczne. Budowa domu na madach może prowadzić do osiadania budynku, a co za tym idzie, do pękania ścian.

• Jak budować na madach?

Pod madami znajdują się piaski i właśnie na nich należy posadzić fundamenty. Cienką warstwę mad można usunąć, a powstałą przestrzeń wypełnić grubym piaskiem bądź pospółką, zagęszczając je warstwami.

Jeżeli mady zalegają bardzo głęboko, a woda gruntowa występuje płytko, konieczne będą fundamenty na palach lub mikropalach. Czasem, aby zmniejszyć jednostkowe obciążenie gruntu, wykonuje się pod całym budynkiem płytę żelbetową. Zwiększa to sztywność konstrukcji budynku i zabezpiecza przed ewentualnym nierównomiernym osiadaniem.

Fundamenty na skarpie z gliny

Skarpy wykopu wykonanego w glinie po pewnym czasie mogą się osuwać i obrywać. Zależne to jest od stanu tego gruntu, głębokości wykopu, temperatury, opadów i obciążenia.

Aby uniknąć osuwania się, należy pozostawić skarpy wykopu nachylone pod kątem 50-60o. Skarpy pionowe powinny być odeskowane i podparte.

Na terenie Polski bardzo często występują grunty spoiste, takie jak gliny. Domy jednorodzinne usytuowane są na nich od lat, bez uszczerbku na konstrukcji budynku. Nie na każdej glinie jednak będziemy mogli wybudować dom.

Jak zabezpieczyć wykop przed wodą opadową?

Dno wykopu pod fundament zagrożone jest utrzymującą się wodą opadową, ponieważ glina jest podłożem mało przepuszczalnym. Woda opadowa może spowodować uplastycznienie się gruntu, przez co straci on nośność, dlatego też należy odpowiednio zabezpieczyć wykop.

Wykop powinno się wykonywać tuż przed fundamentowaniem, jeżeli jednak nie jest to możliwe, należy wykonać na dnie wykopu niewielki spadek (0,5-1%), zapewniając spływ wody opadowej. Spływająca woda powinna trafiać do studzienki, znajdującej się w najniższym punkcie wykopu (popularnym sposobem jest zakopanie tam beczki, w której woda będzie się zbierać).

Drugim sposobem na odprowadzenie wody opadowej jest pozostawienie ok. 20 centymetrowej warstwy gruntu. Warstwę tę, która wchłonie wodę, należy usunąć tuż przed rozpoczęciem budowy fundamentów.

Woda w wykopie – o czym jeszcze warto wiedzieć?

• W glinie zwałowej zwykle występują soczewki piasku, w których często znajduje się woda pod ciśnieniem. Przebicie soczewki grozi zalaniem wykopu. Badania geotechniczne, określające warunki wodno-gruntowe danego terenu, pozwolą zdiagnozować, czy w glinie na naszym terenie takie soczewki występują.

• Mróz może zniszczyć strukturę gruntu, a co za tym idzie, osłabić jego nośność. Dno wykopu należy więc dodatkowo zabezpieczyć przed przemarzaniem.

• Fundamenty posadowione na gruncie spoistym powinny leżeć poniżej strefy przemarzania, która w Polsce sięga do głębokości 0,8 – 1,4 m, w zależności od strefy klimatycznej.

Izolacja fundamentów i drenaż opaskowy

Naruszony pracami budowlanymi grunt wokół domu jest bardziej narażony na przesiąkanie weń wody opadowej. Dlatego konieczna jest szczelna izolacja fundamentów oraz wykonanie wokół fundamentów drenażu opaskowego, którego zadaniem będzie odprowadzanie nadmiaru wody. Dzięki drenażowi ściany będą zabezpieczone przed zawilgoceniem, a woda opadowa nie będzie gromadzić się na dnie dawnego wykopu.

Budując dom na podłożu z gliny trzeba pamiętać również o prawidłowym odwodnieniu dachu. Glina nie wchłonie wody, która spływać będzie z rynien. Jeżeli nie ma kanalizacji, konieczna będzie budowa studni chłodnych, o pojemności dobranej do ilości spływającej wody.

Jeżeli podłoże z gliny nie jest zbyt twarde, można zastosować system rozkraplania. Polega on na tym, że w długim, płytkim wykopie umieszcza się rury drenarskie z drobnymi otworami, przez które woda przedostaje się do gruntu.

Jeżeli na terenie działki znajduje się podłoże z gliny, warto dobrze przemyśleć usytuowanie budynku. Być może przesunięcie położenia projektowanego domu sprawi, że mady występować będą np. tylko na terenie ogrodu. Dzięki właściwemu zagospodarowaniu terenu unikniemy wysokich kosztów budowy i izolacji fundamentów.

źródło - [dom.pl z dnia 03-04-2014]