Jeśli kupiona rzecz ma wady, można ją reklamować u sprzedawcy. Trzeba jednak pamiętać o ważnych terminach, których upływ może spowodować utratę uprawnień z rękojmi. Sprawę dodatkowo komplikuje zmiana przepisów, jaka nastąpiła 25 grudnia 2014 r.

 

Termin na zawiadomienie o wadach

Przy sprzedaży między przedsiębiorcami obowiązuje zasada, że kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie, a w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie przed jego upływem zawiadomienia o wadzie.

 

Kupujący będący konsumentami (osobami fizycznymi, które dokonały zakupów w celach niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub zawodową) nie muszą zgłaszać wad w ściśle określonym terminie, jeśli towar kupili 25 grudnia 2014 r. lub później. Tylko konsumenci, którzy kupili towar przed 25 grudnia 2014 r., muszą pamiętać, że mają dwa miesiące od momentu stwierdzenia wady na to, żeby zawiadomić o nich sprzedawcę. Jeśli tego nie zrobią, to tracą uprawnienia związane z wadami towaru.

Odpowiedź na reklamację: 14 dni

Jeśli towar został sprzedany konsumentowi i złoży on reklamację, trzeba pamiętać o tym, że na udzielenie odpowiedzi na nią jest tylko 14 dni. Brak odpowiedzi oznacza uznanie żądania zawartego w reklamacji za zasadne. Nie ma znaczenia, czy towar został sprzedany przed, czy po 25 grudnia 2014 r. - zasada, że żądanie konsumenta uznaje się za zasadne obowiązuje w obu przypadkach.

Przy reklamacjach składanych przez klientów niebędących konsumentami nie ma sztywno określonego terminu na udzielenie odpowiedzi ani zasady, że brak odpowiedzi jest jednoznaczny z uznaniem reklamacji.

Domniemanie wad: 1 rok

Ogólną zasadą jest, że sprzedawca odpowiada za te wady fizyczne, które istniały w momencie wydania towaru lub które wynikły z przyczyny tkwiącej w towarze już w momencie jego wydawania. To, że towar jest wadliwy nie oznacza, że odpowiada za ten stan rzeczy sprzedawca - wada mogła zostać wywołana przez klienta, który np. uszkodził rzecz.

Aby ułatwić sprawę konsumentom, obowiązuje zasada, że jeśli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy, to domniemywa się, że odpowiada za nią sprzedawca. Zatem, jeżeli konsument zgłosi reklamację wskazując na wadę towaru, która ujawniła się w okresie obowiązywania tego domniemania, to sprzedawca będzie musiał udowodnić, że za tę wadę nie odpowiada. Dla umów sprzed 25 grudnia 2014 r. okres tego korzystnego domniemania jest krótszy - wynosi sześć miesięcy.

Wady rzeczy ruchomych: 2 lata

Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady rzeczy ruchomych, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od dnia wydania rzeczy kupującemu.

W przypadku umów sprzed 25 grudnia 2014 r. odpowiedzialność z rękojmi trwała znacznie krócej, bo rok. Jeśli jednak kupującym był konsument, to sprzedawca będący przedsiębiorcą odpowiadał za wady przez dwa lata, na podstawie ustawy o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej.

Rzeczy używane: co najmniej 1 rok

Przy sprzedaży rzeczy używanych, co do zasady, obowiązuje taki sam termin odpowiedzialności z rękojmi jak przy nowych rzeczach. W umowie ten termin może być jednak skrócony. Jeśli kupującym jest konsument, odpowiedzialność sprzedawcy za wady używanych rzeczy może zostać ograniczona, nie mniej niż do roku od dnia wydania rzeczy kupującemu. To ważne np. w razie kupowania przez konsumentów samochodów czy innych rzeczy w komisach.

Taka sama zasada obowiązuje również dla umów zawartych przed 25 grudnia 2014 r.

Wady nieruchomości: 5 lat

Rękojmia za wady nieruchomości jest dłuższa i wynosi dla umów zawartych od 25 grudnia 2014 r. aż pięć lat. Dla umów sprzed tej daty termin jest krótszy, bo trzyletni.

Termin liczy się od dnia wydania nieruchomości kupującemu. Sprzedawca odpowiada za wady, które w tym terminie zostaną stwierdzone.

Przedawnienie: 1 rok

W przypadku umów zawieranych od 25 grudnia 2014 r. obowiązuje zasada, że od momentu stwierdzenia wady zaczyna biec roczny termin przedawnienia roszczenia o usunięcie wady lub wymianę na rzecz wolną od wad. Oznacza to, że w tym terminie należy złożyć pozew w sądzie. Jeśli kupującym jest konsument, to termin przedawnienia nie może się skończyć przed upływem dwóch lat od wydania rzeczy kupującemu. Taki sam, roczny termin, licząc od stwierdzenia wady, obowiązuje też na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy (co pozwoli na żądanie zwrotu zapłaconej ceny) albo na złożenie oświadczenia o obniżeniu ceny z powodu wad.

W przypadku umów sprzed 25 grudnia 2014 r., jeśli kupującym był konsument, to zasada jest podobna do obecnie obowiązującej - roszczenia kupującego przedawniają się z upływem roku od stwierdzenia wady, ale nie wcześniej niż przed upływem dwóch lat od wydania rzeczy kupującemu. Dodatkowo dla takich umów obowiązuje zasada, że zawiadomienie sprzedawcy o wadach przerywa bieg przedawnienia. Przedawnienie nie biegnie w czasie wykonywania naprawy lub wymiany oraz prowadzenia przez strony, nie dłużej jednak niż przez trzy miesiące, rokowań w celu ugodowego załatwienia sprawy.

 

Do umów zawartych przed 25 grudnia 2014 r., w których kupującym nie był konsument, stosuje się jeszcze inne zasady. Na wykonanie uprawnień z rękojmi jest rok, licząc od dnia wydania rzeczy kupującemu. Jeśli korzysta on z żądania wymiany rzeczy, usunięcia wady lub obniżenia ceny, to w tym terminie musi oddać sprawę do sądu - w przeciwnym razie jego uprawnienia wygasną. Tylko w przypadku skorzystania z prawa odstąpienia od umowy wystarczy, że w rocznym terminie zostanie złożone oświadczenie - natomiast sprawa o zwrot ceny nie musi w tym terminie trafić do sądu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 23.04.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.)

autor: Andrzej Janowski
Gazeta Podatkowa nr 40 (1185) z dnia 2015-05-18