Z danych KPF wynika, że największe fundusze hipoteczne w Polsce podpisały dotychczas blisko 400 umów hipoteki odwróconej. Polski rynek hipoteki odwróconej obejmuje dwa rozwiązania: rentę dożywotnią (zwaną również dożywotnim świadczeniem pieniężnym) oraz odwrócony kredyt hipoteczny, który nie funkcjonuje w praktyce, mimo że pod koniec 2014 roku doczekał się stosownej Ustawy.

Tymczasem w wielkiej Brytanii rynek produktów equity release funkcjonuje od ponad 25 lat, a Seniorzy otrzymują spektrum rozwiązań dopasowanych do ich potrzeb. W ramach rządowego programu Pension Wise państwo zapewnia im profesjonalne doradztwo dotyczące finansów na emeryturze. Z danych Equity Release Council (ERC) wynika, że z usługi hipoteki odwróconej w Wielkiej Brytanii skorzystało już blisko 400 tysięcy seniorów. Czego raczkujący rynek może nauczyć się od dojrzałej gospodarki? 

Wielka Brytania jest największym rynkiem hipoteki odwróconej w Europie. Od 1991 do 2015 instytucje finansowe wypłaciły seniorom korzystającym z tej usługi 17 miliardów funtów. Rocznie podpisuje się tam ok. 20-30 tys. nowych umów hipoteki odwróconej, a od 1991 roku do 2015 roku zawarto tu ponad 350 tys. umów w obu modelach, co stanowi 2,8 proc. populacji Seniorów[i]. Rynek wciąż ma duży potencjał. - Z danych English Longitudinal Study of Ageing (ELSA) wynika, że w Wielkiej Brytanii ponad 80 proc. osób w wieku lat 65-74 posiada na własność nieruchomość mieszkalną. Szacuje się, że całkowita wartość mieszkalnych nieruchomości osób starszych to aż 1,4 biliona funtów – mówi Nigel Waterson, Przewodniczący Equity Release Council (ERC), największej organizacji skupiającej pond 400 podmiotów związanych z branżą hipoteki odwróconej w Wielkiej Brytanii. - Eksperci przyznają, że rynek equity release w naszym kraju rozwija się bardzo dynamicznie. Nie zmienia to jednak faktu, że zarówno przed całą branżą jak i brytyjskim Rządem stoi jeszcze szereg zadań zapewniających poprawę sytuacji finansowej i jakości życia Seniorów – dodaje. Co dotychczas zostało zrobione?

Code of Conduct, Zasady Dobrych Praktyk

ERC ma na swoim koncie m.in. stworzenie Code of Conduct, czyli Zasad Dobrych Praktyk obejmujących całą branżę, kampanie informacyjne, edukacyjne, działania zapewniające transparentność rynku (m.in. publikowanie raportów z serii „White Paper”), powołanie do życia „Equity Release Awards”, branżowych nagród wyróżniających podmioty etyczne i działające zgodnie z najwyższymi standardami.

Instytucje finansowe działające na brytyjskim rynku, kierujące się Zasadami Dobrych Praktyk mają szereg wymogów, zaleceń i zasad, którymi muszą kierować się w obsłudze seniorów. Do najważniejszych należy dokładne omówienie konsekwencji skorzystania z wybranego produktu equity release, nie tylko dla klienta, ale również dla jego rodziny. Po drugie przekazanie klientowi wszelkich informacji o ryzykach, cechach i korzyściach produktu, rozważenie z nim wszystkich alternatyw i co istotne – uwzględnienie stanu psychicznego i umysłowego decydenta. W Polsce w tym zakresie działają Zasady Dobrych Praktyk wypracowane w 2012 roku w ramach Konferencji Przedsiębiorstw Finansowych (KPF).

– Warto pamiętać, że do zasad dobrych praktyk stosują się tylko dwa największe fundusze hipoteczne zrzeszone w KPF. Martwi nas, że nie ma wymogów, które obligowałyby do tego wszystkie podmioty oferujące tego typu rozwiązania. Rosnąca liczba wyłudzeń i oszustw psuje renomę całego rynku, dotyka seniorów oraz profesjonalnych usługodawców – podkreśla Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

FCA, Urząd Nadzoru Finansowego

Financial Conduct Authority (FCA), brytyjski nadzór będący odpowiednikiem polskiej Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) ogłosił w 2015 roku plany nowelizacji zasad dla rynku equity release. Powodem rozpoczęcie prac stały się  uwagi, iż zbyt mało emerytów korzysta z możliwości oferowanych przez ten rynek.[ii] Brytyjski regulator, dostrzegając zachodzące zmiany demograficzne i społeczną wagę starzenia się społeczeństwa podejmuje działania, których celem ma być zwiększenie dostępności i popularności usługi hipoteki odwróconej. Branża zareagowała na zmiany zadowoleniem, a jednocześnie zarekomendowała, by pamiętać, że język ustawy opisującej produkty equity release może stanowić potencjalną barierę w rozwoju rynku tych produktów.

Pension Wise i rządowe doradztwo

W krajowym budżecie Wielkiej Brytanii na rok 2014 wprowadzono zmiany w sposobie dostępu seniorów do ich emerytur. Przed ogłoszeniem zmian ¾ osób, które osiągnęły wiek emerytalny wybierało opcję wypłaty emerytury w określonej wysokości, co dawało im gwarancję dochodów do końca życia. Wprowadzenie reformy dało emerytom niespotykany dotąd wachlarz możliwości dostępu do swoich oszczędności, a jednocześnie umożliwiło ludziom podejmowanie decyzji finansowych, które mogłyby skutkować w przyszłości niższym dochodem w późniejszym okresie życia. Okazało się bowiem, że zaraz po przejściu na emeryturę ludzie niedoszacowują długości swojego życia przez co ryzykują, że przed śmiercią skończą im się pieniądze[iii]. To właśnie dlatego brytyjski rząd wprowadził usługę Pension Wise, która oferuje darmowy dostęp do bezstronnych porad na temat możliwości finansowych dla seniorów, którzy osiągnęli wiek emerytalny.

Brytyjski Rząd uruchomił też projekt pod nazwą Financial Advice Market Review (Przegląd Rynku Doradztwa Finansowego) mający wypełnić lukę w doradztwie dla osób, które nie posiadają wystarczających środków finansowych. Projekt uzupełniający usługę Pension Wise będzie dawać seniorom możliwość m.in. rozważenia roli środków finansowych z nieruchomości mieszkalnych w finansowaniu ich potrzeb. – Polska również potrzebuje profesjonalnego doradztwa skierowanego do osób starszych, obejmującego szereg rozwiązań finansowych poprawiających byt na emeryturze. Nasze społeczeństwo starzeje się najszybciej w Unii Europejskiej, a emeryci nie wiedzą o tym, że hipoteka odwrócona jest jednym z elementów, który może zapewnić im środki pieniężne potrzebne w codziennym życiu – mówi Robert Majkowski z Funduszu Hipotecznego DOM. 

źródło - [PRNew.pl z dnia 07-12-2016]