Od właścicieli i użytkowników wieczystych gruntów, których wartość wzrosła wskutek podziału, gmina nie będzie mogła żądać z tytułu opłaty adiacenckiej więcej niż 30 proc. przyrostu ich wartości, a nie - jak dotychczas - 50 proc.

Tę innowację, i jeszcze kilka innych, dotyczących m.in. opłaty adiacenckiej, przynosi uchwalona 24 sierpnia 2007 r. ustawa o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Wejdzie ona w życie 30 dni po jej ogłoszeniu.

Artykuł 98 a ust. 1 ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. DzU z 2004 r. nr 261, poz. 2603 ze zm.) upoważnia wójta (burmistrza, prezydenta) do wydania decyzji ustalającej opłatę adiacencką, jeśli skutkiem podziału nieruchomości na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego jest wzrost wartości nieruchomości. A taki skutek to przecież reguła.

Musi być uchwała rady

Obciążeni opłatą adiacencką mogą być tylko właściciele i ci użytkownicy wieczyści, którzy wnieśli kiedyś opłatę za cały okres użytkowania wieczystego (była kiedyś taka możliwość) i których w związku z tym nie obciążają opłaty roczne.

Obniżenie maksymalnej stawki procentowej tej opłaty z 50 do 30 proc. przyrostu wartości powoduje, że gminy, które ustaliły tę stawkę w wysokości przekraczającej 30 proc., muszą ustalić ją na nowo.

Warunkiem pobierania opłaty adiacenckiej jest podjęcie przez radę gminy uchwały ustalającej stawkę opłaty. Ponieważ jednak kwestia ta wywoływała kontrowersje, we wskazanej nowelizacji wyraźnie zapisano, że ustalenie opłaty adiacenckiej może nastąpić, jeżeli w dniu, w którym decyzja zatwierdzająca podział nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne, obowiązywała uchwała rady gminy wprowadzająca tę opłatę.

Opłata adiacencka może być ustalona w terminie do trzech lat. Dotychczas żaden przepis nie określał sposobu liczenia tego terminu. W nowelizacji wyraźnie zapisano, że początek jego biegu wyznacza dzień, w którym decyzja gminy zatwierdzająca projekt podziału danej nieruchomości stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne.

Gdy chodzi o pozostałe kwestie dotyczące ustalania tej opłaty, obowiązują takie same zasady jak podczas ustalania tej opłaty z tytułu uczestniczenia w kosztach budowy uzbrojenia terenu (urządzeń infrastruktury technicznej) sfinansowanych z udziałem środków Skarbu Państwa lub gminy.

Wartość według rzeczoznawcy

Podstawą do wyliczenia opłaty jest wartość nieruchomości przed podziałem i wartość po podziale. W nowelizacji sprecyzowano, że stan nieruchomości przed podziałem przyjmuje się na dzień wydania decyzji zatwierdzającej podział, a stan nieruchomości po podziale - na dzień, w którym decyzja zatwierdzająca stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale stało się prawomocne.

Wartość nieruchomości po podziale i przed podziałem ustala rzeczoznawca majątkowy.

Na wniosek właściciela opłata adiacencka może być rozłożona na roczne oprocentowane raty, i to nawet na dziesięć lat. Warunkiem jest zabezpieczenie spłaty. Może to być hipoteka, ale także np. weksel czy poręczenie. Nowością będzie możliwość przeniesienia na gminę, za jej zgodą, w rozliczeniu opłaty adiacenckiej praw do działki wydzielonej wskutek podziału.

---

W związku z przyrostem wartości

Gmina na podstawie ustawy z 1997 r. może pobierać jeszcze jeden rodzaj opłaty adiacenckiej: z racji partycypowania w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej, takich jak drogi, kanalizacja, zwiększających wartość nieruchomości. W nowelizacji z 24 sierpnia 2007 r. ustawy z 1997 r. skorygowane zostały również przepisy dotyczące tej opłaty. O tym, a także o jeszcze jednym rodzaju opłaty związanej ze wzrostem wartości gruntów: rencie planistycznej należnej w razie sprzedaży gruntów, których wartość wzrosła w związku ze zmianą przeznaczenia gruntu w planie miejscowym - w odrębnych tekstach. ¦

źródło - [Rzeczpospolita nr 219 z dnia 19-09-2007]