Czytelniczka jest osobą samotną i bezdzietną. W 2005 r. wykupiła mieszkanie od gminy z dużą bonifikatą. Słyszała, że wolno je sprzedać osobie bliskiej. Prosi o wyjaśnienie, czy taką osobą jest córka siostrzenicy, czy tylko siostrzenica, i czy może sprzedać mieszkanie z zastrzeżeniem, że nowy właściciel wprowadzi się do niego dopiero po jej śmierci.
Sprzedaż z negatywnymi konsekwencjamiNie ma zakazu sprzedaży mieszkań wykupionych od gminy czy Skarbu Państwa z wykorzystaniem bonifikaty. Osoba, która wykupiła lokum na takich preferencyjnych warunkach, może je sprzedać czy darować, kiedy chce. Jeśli jednak nastąpi to przed upływem pięciu lat od podpisania aktu notarialnego z gminą, musi oddać bonifikatę.
Nie dotyczy to zbycia na rzecz osoby bliskiej. Zbycie oznacza zarówno sprzedaż, jak i darowiznę. Za osoby bliskie zaś uważa się w takim wypadku:
> zstępnych, czyli dzieci, wnuki, prawnuki;
> wstępnych, czyli rodziców, dziadków, pradziadków;
> rodzeństwo, czyli braci i siostry;
> dzieci rodzeństwa, czyli siostrzenice, siostrzeńców, bratanków, bratanice, adoptowane dzieci i adopcyjnych rodziców;
> małżonka;
> osobę pozostająca ze sprzedającym we wspólnym pożyciu (konkubina, konkubent).
Jak z tego wynika, córka siostrzenicy nie należy do tego kręgu.
Mimo przysługującej służebnościMożliwa jest sprzedaż z prawem do wyłącznego dożywotniego używania lokum przez dotychczasowego właściciela. Może ono mieć formę służebności mieszkania. Jeśli jednak dojdzie do takiej sprzedaży przed upływem pięciu lat od wykupu, czytelniczka musi oddać bonifikatę. W świetle art. 68 ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami zastrzeżenie w umowie sprzedaży prawa do zamieszkiwania w sprzedanym lokum do śmierci tego nie zmieni. Także bowiem w tej sytuacji mieszkanie zostanie zbyte.
Warto jednak przed podjęciem decyzji o ewentualnej sprzedaży czy darowiźnie zajrzeć do aktu notarialnego sprzedaży mieszkania przez gminę. Gdyby zastrzeżono w nim łagodniejsze warunki utraty prawa do bonifikaty, niż tu wskazane, a wynikające z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, obowiązujące jest to, co zapisano w akcie notarialnym.
5 lat - Przez taki okres od wykupu mieszkania gmina może żądać zwrotu bonifikaty w razie jego sprzedaży
Trzeba zaznaczyć, że bonifikatę zwraca się w wysokości zrewaloryzowanej. Waloryzuje się ją według wskaźników cen nieruchomości ogłaszanych przez prezesa GUS w drodze obwieszczeń w Monitorze Polskim.
Obowiązek przechodzi na bliskichCzęsto gminy przy sprzedaży obciążają lokum hipoteką kaucyjną na swą rzecz, co daje im gwarancję wyegzekwowania bonifikaty od nowego właściciela, jeśli nie odda jej osoba, która wykupiła mieszkanie.
Obowiązek zwrotu bonifikaty przechodzi teraz na osobę bliską, jeżeli ta sprzeda mieszkanie przed upływem pięciu lat od dnia wykupu lokum bezpośrednio od gminy.
Przepisy ustawy z 1997 r. o gospodarce nieruchomościami są w tym względzie od ostatniej nowelizacji jednoznaczne. W nowym art. 68 ust. 2b znalazło się wyraźne zastrzeżenie, że obowiązek ten, przewidziany w art. 68 ust. 2, dotyczy także osoby bliskiej, która zbyła lub wykorzystała nieruchomość na inne cele niż uzasadniające udzielenie bonifikaty przed upływem dziesięciu lat, a w przypadku mieszkań przed upływem pięciu lat, licząc od pierwotnego nabycia, tj. od wykupu lokum od gminy lub Skarbu Państwa.
Przytoczony przepis wszedł w życie 22 października 2007 r. Nie ma jasności, czy osoba bliska musi zwrócić bonifikatę, jeśli wyzbyła się nieruchomości przed tą datą, a nie minęło jeszcze pięć lat od wykupu. Tę kwestię ma wyjaśnić Sąd Najwyższy w uchwale, którą podejmie w powiększonym składzie siedmiu sędziów.
Z zachowaniem prawa do bonifikatyBez obawy utraty bonifikaty osoba, która wykupiła mieszkanie od gminy albo od Skarbu Państwa, może teraz, bez względu na okres, jaki minął od wykupu:
- sprzedać je lub darować osobie bliskiej,
- zamienić je na inny lokal mieszkalny albo na nieruchomość przeznaczoną lub wykorzystywaną na cele mieszkaniowe, czyli na działkę budowlaną lub budynek mieszkalny albo budynek przeznaczony do adaptacji na cele mieszkalne,
- sprzedać mieszkanie, jeśli środki uzyskane ze sprzedaży przeznaczy w ciągu 12 miesięcy na nabycie innego lokalu mieszkalnego albo nieruchomości przeznaczonej lub wykorzystywanej na cele mieszkaniowe.
Wójt, burmistrz, prezydent miasta może teraz odstąpić od żądania zwrotu bonifikaty za zgodą rady gminy czy miasta. Może odstąpić od tego także organ, który sprzedał mieszkanie będące własnością Skarbu Państwa. Wtedy na rezygnację ze zwrotu bonifikaty musi się zgodzić wojewoda.