Trzeba stworzyć nową wersję ksiąg papierowych, a sędziowie będą musieli się wdrożyć do pracy w nowym systemie.
Komputeryzacja ksiąg staje się możliwa dzięki rozporządzeniu ministra sprawiedliwości z 16 lipca 2008 r. w sprawie wyznaczenia sądów rejonowych, które zakładają i prowadzą księgi wieczyste w systemie informatycznym (DzU nr 133, poz. 847). W poniedziałek wchodzą w życie niektóre jego przepisy, dotyczące 35 wydziałów wieczystoksięgowych sądów rejonowych. To oznacza, że od dziś pożegnają się one z papierowymi księgami.
Gorzej, żeby było lepiej
– Jesteśmy przygotowani na zmiany – zapewnia sędzia Małgorzata Jachowicz-Polak, wiceprezes Sądu Rejonowego w Olkuszu, w którym będzie działała od dziś nowa księga. – Zdaję sobie jednak sprawę, że naszych petentów czekają przez kilka miesięcy spore utrudnienia.
– To prawda – przyznaje sędzia Wojciech Gołębiewski, prezes Sądu Rejonowego we Włocławku, w którym trzy lata temu zinformatyzowano wydział wieczystoksięgowy. – Nowe księgi wieczyste są zakładane od ręki, ale na zmianę wpisu w już istniejącej trzeba będzie poczekać. Sędzia nie ma już bowiem prawa dokonać wpisu odręcznie. Musi przekazać księgę do ośrodka migracyjnego, żeby ten stworzył jej wersję elektroniczną. Dopiero wtedy można będzie z niej korzystać.
W sądach tworzą się zaległości. Można więc na załatwienie swojej sprawy poczekać miesiąc i dłużej. Gdy już jednak księga ma wersję elektroniczną, okres oczekiwania znacząco się skraca, a zaległe sprawy stopniowo znikają z półek sądowych.
– Swoich petentów – dodaje sędzia Gołębiewski – zawsze też prosiliśmy, by zwracali baczną uwagę, czy księga po migracji nie zawiera błędów. Niestety, jest ich zawsze sporo, przede wszystkim dotyczą nazw miejscowości i nazwisk. Sądy poprawiają je z urzędu, trwa to zawsze jednak kilka dni.
To nie koniec zmian. Inne są też formularze urzędowe. Dużo bardziej skomplikowane, prawie wszyscy mają więc problemy z ich wypełnieniem. Odpis z nowej księgi jest zaś dużo mniej czytelny niż z tradycyjnej. Ma jednak i zalety, można go bowiem otrzymać z dowolnej księgi z każdego zakątka kraju. Pod warunkiem że i tam dotarła już elektronika. Dołączą kolejni Nowe księgi mają już duże miasta, teraz systematycznie wprowadza się je w mniejszych ośrodkach.
Od 1 lutego ruszą w kolejnych 23 wydziałach. Według danych Ministerstwa Sprawiedliwości do 24 listopada 2008 r. zinformatyzowano 195 spośród 351 istniejących wydziałów ksiąg wieczystych. W Centralnej Bazie Danych Ksiąg Wieczystych zapisanych zostało zaś 8 142 477 ksiąg wieczystych, z czego 6 679 225 pochodzi z migracji, tj. zostało przepisanych z wersji papierowej. Zakończenie informatyzacji wydziałów ksiąg wieczystych planowane jest na rok 2010, a procesu migracji wszystkich prowadzonych ksiąg wieczystych na rok 2013.
Informatyzacja zawsze wiąże się z reorganizacją. Ministerstwo wytypowało do likwidacji kilka wydziałów wieczystoksięgowych: Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Wieruszowie Sądu Rejonowego w Wieluniu, Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Iłży Sądu Rejonowego w Lipsku, Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Górze Sądu Rejonowego w Głogowie i Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Czechowicach-Dziedzicach Sądu Rejonowego w Pszczynie. Ostateczna decyzja w tej sprawie jeszcze jednak nie zapadła.
W jakich sądach będą nowe księgi- w Nakle nad Notecią, Zawierciu, Działdowie, Sosnowcu,
- w Zamiejscowym Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Malborku prowadzonym w Nowym Dworze Gdańskim dla Krynicy Morskiej oraz gmin: Nowy Dwór Gdański, Ostaszewo, Stegna i Sztutowo,
- w Lubaniu, Krotoszynie, Miechowie, Olkuszu, Suchej Beskidzkiej,
- w Lesku dla gmin: Czarna, Lutowiska i Ustrzyki Dolne,
- w Lidzbarku Warmińskim dla tego miasta oraz gmin: Kwity, Orneta, Lidzbark Warmiński,
- w Strzelcach Opolskich, Złotowie, Kozienicach, Strzyżowie, Miastku, Augustowie, w Lasku dla gmin: Dalików, Pęczniew, Poddębice, Uniejów, Wartkowice i Zadzim,
- w Aleksandrowie Kujawskim, Żaganiu, Mrągowie, Piszu, Głubczycach.