Takie zmiany wynikają z nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, która weszła w życie 1 stycznia 2009 r.
Przypomnijmy, że z ulgi odsetkowej korzystają osoby, które w latach 2002 – 2006 zaciągnęły kredyt na własne potrzeby mieszkaniowe. Chodzi np. o budowę domu, zakup nowego domu lub mieszkania oraz wniesienie wkładu do spółdzielni mieszkaniowej. Preferencja ta została co prawda uchylona w 2007 r., ale wiele osób może ją stosować na zasadzie praw nabytych jeszcze do końca 2027 r.
Kto odliczy odsetki
Nowe przepisy wychodzą naprzeciw osobom, które np. zamieniły bank na tańszy lub wynegocjowały lepszą ofertę, aby obniżyć koszty spłaty. Zmiana jest więc bardzo korzystna, bo dotychczas osoba zaciągająca kredyt refinansowy lub konsolidacyjny traciła prawo do ulgi. Podatnicy musieli więc wybierać: albo spłacać starą pożyczkę na niezbyt korzystnych zasadach, albo wziąć nową, ale bez preferencji podatkowych.
Nowe regulacje dotyczą osób, które zaciągnęły pożyczkę w latach 2002 – 2006 r., a teraz będą mogły odliczyć od dochodu odsetki:
- od kredytu mieszkaniowego,
- od kredytu lub pożyczki zaciągniętej na spłatę kredytu mieszkaniowego,
- od każdego kolejnego kredytu zaciągniętego na spłatę kredytu mieszkaniowego.
Można je odliczać do czasu, aż upłynie termin spłaty określony w umowie kredytowej, ale nie dłużej niż do 31 grudnia 2027 r.
Zakończenie inwestycji
Uważać powinny osoby, których kredyt mieszkaniowy stanowi część innego kredytu, np. skonsolidowały swoje kredyty na różne cele, czyli połączyły spłatę mieszkania z np. spłatą samochodu czy mebli. W tym przypadku odliczeniu podlegają odsetki od tej części, która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu mieszkaniowego. Jeśli więc po konsolidacji kredyt mieszkaniowy stanowi 75 proc. całości, to dana osoba odlicza odsetki od tej części.
Osoby, które zakończą inwestycję w roku 2008 r. lub w kolejnych latach, będą mogły odliczyć odsetki od kredytu mieszkaniowego lub refinansowego na dotychczasowych zasadach, czyli po raz pierwszy w zeznaniu podatkowym za rok, w którym inwestycja została zakończona. Jeśli dana osoba zaciągnęła kredyt np. w 2006 r. na budowę domu, a budowa została zakończona w 2008 r., to odsetki odliczy po raz pierwszy w rozliczeniu za 2008 lub za 2009 r.
Tylko część do odliczenia
Uwaga! Zarówno na starych, jak też na nowych zasadach odliczyć będzie można jedynie odsetki od części kredytu. By obliczyć ten limit, należy pomnożyć 70 mkw. powierzchni użytkowej przez wskaźnik przeliczeniowy mkw. (ustalony do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych) za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy.
Osoba korzystająca z ulgi odsetkowej musi brać pod uwagę kwotę na rok zakończenia inwestycji.
Jeśli więc dana inwestycja została zakończona w 2008 r., to podatnik odliczy odsetki od kwoty kredytu wynoszącej 212 tys. 870 zł (70 x 3041 zł – czyli wskaźnik za III kw. 2007 r.).
Jeśli inwestycja została zakończona w 2009 r., to odliczymy odsetki od kwoty 243 tys. 460 zł (70 x 3478 zł – wskaźnik za III kw. 2008 r.).
Aleksandra Kosonowska, starszy konsultant w Accreo TaxandW związku z nowelizacją zasad korzystania z ulgi odsetkowej podatnicy, którzy w latach 2002 – 2006 zaciągnęli kredyt (pożyczkę) na określone cele mieszkaniowe, a następnie zastąpili go tańszym kredytem refinansowym, nie tracą prawa do ulgi. Co ważne, nowelizacja nie tylko rozstrzyga „na przyszłość” o prawie do skorzystania z ulgi w przypadku zaciągnięcia kredytu refinansowego, ale również przywraca prawo do ulgi podatnikom, którzy przed 1 stycznia 2008 r. spłacali odsetki od kredytów refinansowych (nowe przepisy mają zastosowanie do dochodów osiągniętych po 1 stycznia 2008 r.).
Zasady odliczenia odsetek od kredytu refinansowego zapłaconych po tej dacie zależą od momentu zakończenia inwestycji. Osoby, które zakończyły inwestycję (np. wybudowały dom) przed 1 stycznia 2008 r., mogą odliczyć odsetki w zeznaniu składanym za 2008 lub 2009 rok. Natomiast podatnicy, którzy zakończą inwestycje w 2008 r. lub w latach kolejnych, będą mogli skorzystać z ulgi po raz pierwszy w zeznaniu podatkowym składanym za rok, w którym zakończono inwestycję.
Ponadto nowelizacja umożliwia również odliczenie odsetek od kredytu (pożyczki) konsolidacyjnego zaciągniętego m.in. na spłatę kredytu mieszkaniowego. W tym wypadku odliczeniu podlegać będą odsetki od tej części kredytu, która proporcjonalnie przypada na spłatę kredytu objętego ulgą.
Idea objęcia ulgą odsetkową kredytów refinansowych i konsolidacyjnych niewątpliwie zasługuje na aprobatę, jednak sposób wprowadzenia zmian w tym zakresie nie należy do najszczęśliwszych. Ustawodawca zdecydował się bowiem na znowelizowanie ustawy zmieniającej ustawę o PIT, która z mocą od 1 stycznia 2007 r. uchyliła ulgę odsetkową. W konsekwencji, w celu ustalenia zasad rozliczania ulgi odsetkowej podatnicy muszą sięgać do przepisów ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2007 r. oraz zmiany ustawy nowelizującej ustawę o PIT.