Zwiększy się przejrzystość przepływów finansowych w polskim systemie gospodarczym. Kontrola nielegalnych transakcji należeć będzie nie tylko do banków, ale również do kantorów, pośredników obrotu nieruchomościami, SKOK-ów i prawników.

Sejm rozszerzył katalog tzw. instytucji obowiązanych, czyli podmiotów uczestniczących w obrocie finansowym, mających obowiązek rejestracji transakcji gotówkowych powyżej 15 tysięcy euro, nawet jeśli odbywają się one w kilku transzach.

Do listy takich instytucji zostały dopisane towarzystwa funduszy inwestycyjnych, zakłady ubezpieczeń na życie, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, publiczni operatorzy, kantory. Do osób, które będą miały dostarczać informacje inspektorowi informacji, będą należeć także notariusze (w zakresie czynności notarialnych dotyczących obrotu wartościami majątkowymi), adwokaci, radcowie prawni wykonujący zawód poza stosunkiem pracy w urzędach obsługujących organy administracji rządowej i jednostkach samorządu terytorialnego. Obowiązki informacyjne dotyczyć mają również prawników zagranicznych świadczących pomoc prawną poza stosunkiem pracy, biegłych rewidentów wykonujących zawód, doradców podatkowych, podmioty prowadzące działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, domy aukcyjne, antykwariaty, firmy faktoringowe, firmy prowadzące działalność w zakresie obrotu metalami lub kamieniami szlachetnymi i półszlachetnymi, pośrednicy w obrocie nieruchomościami, fundacje i stowarzyszenia z osobowością prawną.

Na razie pod rządami ustawy o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy 50 procent informacji spłynęło do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej tylko z pięciu banków, dlatego Ministerstwo Finansów uznało, że należy doprecyzować elementy tego sprawozdania.

Według nowych regulacji sprawozdanie zawierać musi liczbę zgłoszonych przez instytucje obowiązane transakcji, opis działań podjętych w odpowiedzi na te zgłoszenia oraz liczbę spraw, w których przeprowadzono postępowanie, liczbę osób, którym przedstawiono zarzut popełnienia przestępstwa prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

Minister sprawiedliwości ma przekazywać generalnemu inspektorowi informacje o liczbie postępowań karnych i osób, w stosunku do których wszczęto postępowanie, oraz osób nieprawomocnie i prawomocnie skazanych za finansowanie terroryzmu. Dotyczy to osób, w stosunku do których dokonano zamrożenia, blokady i wstrzymania transakcji lub orzeczono zajęcie, zabezpieczenie majątkowe lub przepadek. Sprawozdanie takie będzie publikowane na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Finansów.

Instytucje obowiązane muszą stosować wobec swoich klientów środki bezpieczeństwa finansowego. Ich zakres ma być określany na podstawie oceny ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu. Środki tego bezpieczeństwa będą polegać na przykład na identyfikacji klienta i weryfikacji jego tożsamości na podstawie dokumentów lub informacji pochodzących z rejestrów, zbiorów i ewidencji prowadzonych przez administrację publiczną.

CO TO JEST PRANIE BRUDNYCH PIENIĘDZY

● zamiana lub przekazanie wartości majątkowych pochodzących z działalności o charakterze przestępczym w celu ukrycia lub zatajenia ich bezprawnego pochodzenia

● operacje mające na celu ukrycie lub zatajenie prawdziwego charakteru wartości majątkowych, ich źródła, miejsca przechowywania,

● nabycie, objęcie w posiadanie albo używanie wartości majątkowych pochodzących z działalności o charakterze przestępczym, zwłaszcza mające na celu finansowanie terroryzmu

● współdziałanie, usiłowanie, pomocnictwo lub podżeganie do czynów wymienionych

WERYFIKACJA DANYCH

Informacje o kliencie i rodzaju transakcji są weryfikowane:

● przy zawieraniu umowy z klientem

● przy przeprowadzaniu transakcji z klientem, z którym instytucja obowiązana nie zawarła uprzednio umowy, której równowartość przekracza 15 tys. euro, bez względu na to, czy transakcja jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja czy kilka operacji, których okoliczności wskazują, że są one ze sobą powiązane

● gdy istnieje podejrzenie prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu bez względu na wartość transakcji, formę organizacyjną oraz rodzaj klienta

● gdy zachodzi wątpliwość, czy otrzymane wcześniej dane są prawdziwe

KATARZYNA ŻACZKIEWICZ

PODSTAWA PRAWNA

● Art. 1–3 ustawy z 7 maja 2009 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2003 r. nr 153, poz. 1505 z późn. zm.). Ustawa znajduje się w Senacie, wejdzie w życie 14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem sześciu artykułów, które zaczną obowiązywać po 12 miesiącach od ogłoszenia.

źródło - [Gazeta Prawna z dnia 20-05-2009]