Podatnikiem podatku od nieruchomości Skarbu Państwa lub jednostek samorządowych jest posiadacz zależny, który faktycznie korzysta z tej nieruchomości.

W przypadku nieruchomości stanowiących własność prywatną posiadacz zależny nie może być podatnikiem (jest nim właściciel).

W jednym z ostatnich wyroków, WSA w Krakowie (sygn. akt I SA/Kr 1519/09) orzekł, że dzierżawca gruntu nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od nieruchomości, ponieważ jest posiadaczem zależnym, a posiadacze zależni nie zostali zaliczeni do podatników podatku od nieruchomości. Posiadacze zależni są jednak podatnikami w przypadku nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub jednostki samorządowej. Sprawa się jednak komplikuje, jeśli posiadacz zależny wynajmuje nieruchomość.

Spór dotyczący ustalenia, kto jest podatnikiem podatku od nieruchomości, rozstrzygał także WSA w Warszawie (sygn. akt III SA/Wa 1703/09). Wyrok dotyczył sytuacji, gdy trwały zarządca nieruchomości oddał nieruchomości we władanie innemu podmiotowi. Sprawa dotyczyła Kancelarii Sejmu, która wynajmuje pomieszczenia usługodawcom takim jak np. restaurator czy poczta. Sąd orzekł, że podatnikiem podatku od nieruchomości w takiej sytuacji jest ten podmiot, który faktycznie korzysta z nieruchomości, czyli najemca.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych. Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy podatnikami są posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego.

Sąd uznał, że trwały zarządca (Kancelaria Sejmu) jest posiadaczem zależnym. Wyjaśnił, że ustawa nie przewiduje jednak sytuacji, w której trwały zarządca przekazuje posiadanie nieruchomości lub jej części najemcy. A zatem pierwszym posiadaczem zależnym jest zarządca nieruchomości, a drugim najemca, który faktycznie dysponuje nieruchomością. W konsekwencji obowiązanym do uiszczenia podatku będzie najemca.

Podatek od nieruchomości jest podatkiem majątkowym, a w związku z tym ciężar podatku obciąży tego podatnika, który faktycznie korzysta z nieruchomości.

Eksperci zwracają jednak uwagę na przepis, zgodnie z którym w przypadku kilku podmiotów będących podatnikami, obowiązek podatkowy ciąży na nich solidarnie. Jak wyjaśnia Adam Hellwig, starszy menedżer w PricewaterhouseCoopers, zakładając, że sąd prawidłowo zakwalifikował obydwa podmioty jako posiadaczy zależnych nieruchomości należących do Skarbu Państwa, to zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych obowiązek podatkowy powinien ciążyć na obydwu podmiotach solidarnie.

Istnieje więc możliwość wyegzekwowania podatku od nieruchomości od obydwu podmiotów (ewentualna umowa między stronami w tym zakresie, zgodnie z którą jeden z podmiotów wypełni obowiązki administracyjne związane z podatkiem, jak również dokona płatności podatku, są przy tym bez znaczenia dla fiskusa, jeżeli żadna ze stron nie wypełni tych obowiązków).

zrodlo - [Gazeta Prawna z dnia 10-05-2010]