Podstawę do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego stanowić będzie rynkowa wartość mieszkania lub innej nieruchomości, określona w wycenie dokonywanej przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego.

Odwrócony kredyt hipoteczny można porównać do zwierciadlanego odbicia kredytu hipotecznego. Kredytobiorca otrzymuje od instytucji kredytowej wypłaty z tytułu zawartej umowy, których nie będzie zobowiązany spłacać. W zamian za to po jego śmierci kredytodawca będzie uprawniony do zaspokojenia swojego roszczenia z nieruchomości, która stanowi zabezpieczenie spłaty kredytu.

Podobne rozwiązania znane są już od lat i w praktyce wykorzystywane w Stanach Zjednoczonych, kilku krajach UE oraz w Australii. Również w Polsce trwają prace nad projektem ustawy, której celem jest umożliwienie seniorom czerpania korzyści finansowych z majątku zgromadzonego w trakcie aktywności zawodowej poprzez wykorzystanie własnego mieszkania lub domu jako dodatkowego źródła dochodu.

Projekt zakłada ograniczenie kręgu podmiotów uprawnionych do oferowania tego instrumentu wyłącznie do instytucji ustawowo upoważnionych do udzielania kredytów, których działalność objęta jest kontrolą Komisji Nadzoru Finansowego (lub właściwych organów nadzoru innego państwa członkowskiego). Ze względu na to, że przewiduje się, że spłata tego specyficznego kredytu będzie następowała – co do zasady – z kwoty uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości, zawarcie umowy nie będzie wymagało dokonania oceny zdolności kredytowej. Instytucja kredytująca będzie jednak mogła dokonać takiej oceny, jeżeli uzna to za uzasadnione.

Zgodnie z projektem instytucja kredytująca może zawrzeć umowę odwróconego kredytu hipotecznego z osobą, która ukończyła 60 lat, oraz której przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.

W odniesieniu do sposobu wypłaty kredytu strony będą miały swobodę jego określenia w umowie. Biorąc pod uwagę praktykę w krajach, w których tego typu rozwiązanie funkcjonuje od lat, można założyć, że kredytobiorca zgodnie ze swym wyborem otrzymywał będzie kwotę kredytu w ratach przez czas określony w umowie bądź może zdecydować o wypłacie w formie jednorazowej. Tak uzyskane środki pieniężne będą mogły zostać przeznaczone przez niego na dowolny cel.

Podstawę do ustalenia kwoty odwróconego kredytu hipotecznego stanowić będzie rynkowa wartość nieruchomości, określona w wycenie dokonywanej przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego. Regulacja ta ma zapewnić zagwarantowanie kredytobiorcy uzyskania rzetelnych i wiarygodnych informacji na temat wartości nieruchomości. Jednak nie należy się spodziewać, że kwota kredytu będzie równa tak ustalonej wartości nieruchomości. W praktyce należy liczyć się z tym, że będzie ona wynosiła około 50 proc. takiej wartości.

Kredytobiorca będzie miał prawo do zamieszkiwania w nieruchomości do dnia swojej śmierci, po czym instytucja kredytująca zaspokoi roszczenie z kwoty uzyskanej z jej sprzedaży, jednakże nie wcześniej niż na 6 miesięcy od dnia działu spadku i nie później niż po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci kredytobiorcy. Konstrukcja ta ma na celu umożliwienie spłaty zobowiązania kredytowego tym spadkobiercom, którzy będą chcieli zachować prawo do nieruchomości. Możliwość taka będzie szczególnie ważna w sytuacji, gdy kwota kredytu wypłaconego będzie zdecydowanie niższa od wartości nieruchomości, na przykład ze względu na to, że kredytobiorca zmarł w niedługim czasie po zawarciu umowy i otrzymał jedynie część kredytu w ramach wypłat ratalnych. Co ważne, kredytodawca nie będzie miał możliwości zaspokajania swoich roszczeń z innych składników majątku kredytobiorcy.

Ustawa będzie chroniła seniora przed zbyt pochopnym podjęciem decyzji o zawarciu umowy także poprzez wprowadzenie ustawowego uprawnienia do odstąpienia przez kredytobiorcę w terminie 10 dni, licząc od dnia zawarcia umowy, bez podania przyczyny, jak i jej wypowiedzenia z zachowaniem trzymiesięcznego terminu.

W czasie trwania umowy kredytobiorca będzie zobowiązany do utrzymywania nieruchomości w stanie niepogorszonym, terminowego uiszczania podatków i opłat związanych z nieruchomością oraz zawarcia i posiadania umowy ubezpieczenia nieruchomości od zdarzeń losowych.

źródło - [Gazeta Prawna z dnia 27-05-2010]